Tarih, geçmişten günümüze kadar gelen olayların anlatıldığı bilim dalıdır, çağ isimleri ise tarihin devirlerini ve dönüm noktalarını oluşturur. Tarih öncesi çağ adları; karanlık devir, yontma taş devri, cilalı taş devri ve maden devri olarak ayrılırken. Tarih çağ isimleri; ilk çağ, orta çağ, yeni çağ ve yakın çağ olarak isimlendirilmiştir.
Dünyanın başlangıcı yaklaşık olarak 4 buçuk milyar yıl öncesine dayanmaktadır. İnsan yaşamı ise bu sürecin çok küçük bir parçasını oluşturmaktadır. Yaklaşık olarak insanlığın tarihi 2,5 milyon yıl öncesine kadar uzanır. Bu süreç içerisinde insan yaşamı ile birlikte önemli faaliyetlerin icadı sonucu dönemler oluşmuştur. İşte bu sebeple tarihçiler araştırma yaparken özellikle insan yaşamında önemli değişikliklerin olduğu dönemleri çağ olarak adlandırılmıştır. İnsanların yaşamını sosyal, siyasi ve ekonomik açıdan önemli ölçüde etkileyen devirleri ve çağ adları hakkında detaylı bilgileri yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Çağ Adları Ve Tarih Öncesi Çağ İsimleri
Tarihi çağ isimlerinin oluşturulmasında yazının icadı önemli bir yer tutar. Bilim adamları yazının icadından önceki dönemleri tarih öncesi çağlar, yazının icadından sonraki dönemleri ise tarihi çağlar olarak adlandırılmıştır. Özellikle tarih öncesi çağ adları belirlenirken insanların kullanmış olduğu madenler ön plana çıkmıştır. Tarihi çağlar ise eskiden yeniye doğru sıralanmıştır.
Tarih Öncesi Çağlar
Yazının icadından önceki dönemleri kapsayan tarih öncesi çağlar,
- Karanlık Devir
- Yontma Taş Devri
- Cilalı Taş Devri
- Maden Devri (Bakır, Tunç, Demir)
Olarak dört bölümde incelenmektedir.
Bu dönemde çağ isimleri kullanılan malzemeye göre verilmiştir. Avlanma için yapılan aletlerin icadından gıda üretimi ve tarımdaki ilerlemelere, sanat ve dinin ilk örneklerine kadar, bu muazzam zaman aralığı yaklaşık 3.200 yıl önce sona ermiştir.
Bu devrin genel özellikleri şunlardır:
- Yazının icadından önceki dönemdir.
- Çağ adları belirlenirken ana etken yaşamda kolaylık sağlayan araç gereçlerin hammaddesi olmuştur.
- Tarih öncesi çağların başlama ve bitiş süreleri coğrafi bölgelere göre değişiklik gösterir.
- Yeryüzündeki her yer bu dönemleri aynı anda yaşamamıştır.
Tarih Çağları
Yazının icadıyla başlayıp günümüzde de halen devam eden devirdir. Bu devrin çağlara ayrılmasında ise önemli evrensel olaylar baz alınmıştır. Yaşamı etkileyen savaşlar, göçler ve yenilikler dönemlere ayrılmasında belirleyici olmuştur. Tarihi çağlar şu şekilde sıralanmıştır:
1. İlk Çağ (MÖ 3500 MS 375)
İlk çağ yazının bulunmasıyla (MÖ 3500) başlayıp Kavimler Göçüne (MS 375) kadar olan süreyi kapsar. Tarihi devirler arasında en uzun süren dönemdir. Musevilik ve Hristiyanlık bu çağda doğmuştur. Site adı verilen şehir devletleri şeklinde yaşıyorlardı.
2. Orta Çağ (476-1453)
MS 375 yılında Kavimler Göçü ve 476 Roma İmp. yıkılmasıyla başlar ve Fatih Sultan Mehmet’in 1453 yılında İstanbul’u fethine kadar olan tarihi devirdir. Bu dönemde Avrupa karanlık devrini yaşarken doğuda bulunan medeniyetler daha gelişmiş bir süreç geçirmiştir. Özellikle batıda din adamları devlet yönetiminde en büyük güce sahiptir.
3. Yeni Çağ (1453-1789)
İstanbul’un fethiyle başlayıp Fransız İhtilaline kadar olan süredir. Feodalite zayıflayıp merkezi krallıklar güçlenmiştir. Batı medeniyetleri güçlenip sömürgeciliğe başlamışlardır. Bu dönemde Sanayi İnkılabı ilan edilmiştir. Yeni coğrafi keşifler yapılmıştır.
4. Yakın Çağ (1789-?)
1789 yılında Fransız İhtilali ile başlayıp halen devam eden dönemdir. İnsan hakları, demokrasi gibi kavramlar kendini göstermiştir. Ancak gelişmiş devletlerin sömürgecilik anlayışı devam etmiştir. Dünya savaşları yapılıp dengeler değişmiştir.
Görsel Kaynak : unsplash.com
