Uzay ve gökyüzü asırlardır insanoğlunun aklını kurcalıyor. Günümüzde bazı sorulara cevap bulabildik ama hala çözülemeyen bir sürü sır var. Örneğin Samanyolu galaksisinin merkezinde ne var? Bütün yıldızları çeviren sarmalı hareket ettiren cisim nedir?
Dünyamızın da içinde yer aldığı samanyolu galaksisinin genişliği yaklaşık olarak 105 ışık yılı ve hızı saniyede 600 km olduğu tahmin ediliyor. Samanyolu Galaksisi, düz bir diski ve spiral şeklinde kolları olan bir galaksi türüdür.
Kozmos da inceleyebildiğimiz galaksilerin üçte ikisi spiral şeklindedir. Dünyamız ise Orion kolu olarak adlandırılan kolda yer almaktadır.
Samanyolu galaksisini dışarıdan gözlemlemememiz mümkün değildir. Oluşturulan görseller galaksimizden yayılan ışığın incelenmesi ve spiral yapıda olan diğer galaksilerin araştırılması sonucunda anlaşılmaktadır.
Samanyolu Galaksisinin Merkezi
Yaklaşık 80 yıl kadar önce bilim insanları, Samanyolu galaksisinin merkezinde bir şeyler olduğunu düşünerek radyo teleskoplarını merkeze çevirdiklerinde buhar sesine benzeyen bir tıslama sesi kaydettiler. Bu keşif bir çok bilim insanını bu konu hakkında araştırma yapmaya yönlendirdi.
Fakat galaksi merkezinin dünyamızdan 26 bin ışık yılı uzaklıkta olması ve tüm bölgenin gaz bulutlarıyla kaplı olması Samanyolu merkezinin incelenmesini çok zor bir duruma sokmuştur. 1966 yılında teleskoplara kızılötesi dedektörler ekleyen astronomlar, galaksimizin merkezinden sinyaller almaya başlamıştır. İncelenen kızılötesi sinyaller astronomlara merkezde bir yıldız yoğunluğu olduğunu göstermiştir.
Merkezde ki yıldızları aylar boyunca inceleyen astronomlar yıldızların hareketlerinde anormal değişimler görmüştür. Bu değişimleri değerlendiren astronomlar merkezde Kara Delik olduğunu düşünmüştür. Teleskopların gelişmesi sonucu yapılan çalışmalar daha ileri boyutlara taşınarak Samanyolu galaksisinin merkezinde dev bir Kara Delik olduğu ispatlanmıştır.
Kara Delik nedir, nasıl oluşur ?
Astronomi bilimi kara delikleri; çekim alanı her türlü maddesel oluşumu (ışığı dahi) kendisinden kaçmasına izin vermeyecek şekilde güçlü olan kozmik bir cisim olarak tanımlanmaktadır. Kara delik fikri ilk olarak ünlü bilim adamı Albert Einstein tarafından izafiyet teorisiyle ile ortaya atılmıştır. Fakat Einstein kara deliklerin doğada var olamayacaklarını düşünmüştür.
Kara delikler yıldızların ölmesi sonucu oluşmaktadırlar. Yıldızların yakıtlarının bitmesi sonucu belirli aşamalardan geçmektedirler. Bazı yıldızlar ilk adımda Süper Kızıl Deve dönüşürler daha sonra ise çekirdeğine doğru çökmeye başlayan yıldız, çok yoğun bir duruma ulaştıktan sonra patlamaktadır (Süper Nova).
Patlama sonucu Nötron yıldızı aşamasına geçen yıldız daha sonra içine çökmeye devam ederek kara deliğe dönüşmektedir. Bu dönüşüm her yıldızda görülmemektedir.
Bir çok filme konu olan kara delikler 10 Nisan 2019 tarihine kadar hiç görüntülenememiştir. Tüm görseller bilgisayar ortamında tahmini olarak tasarlanmıştır. 10 Nisan 2019 tarihinde ilk gerçek kara delik fotoğrafı yayınlanmıştır.
Bu bulanık görüntünün alınması için astronomlar büyük bir proje çalışması yürütmüştür. “The Even Horizon” olarak adlandırılan projede dünya üzerinde bulunan 8-10 adet teleskop sanal ortamda atomik saat ile bir araya getirilmiştir.
55 Milyon ışık yılı (500 kentilyon km) uzaklıkta ki M87 kara deliğinden veriler almaya başlayan astronomlar Katie Bouman’ın yazdığı algoritma sayesinde tüm bu verileri işleyerek ilk gerçek kara delik fotoğrafını elde etmişlerdir.
Samanyolu galaksisinin merkezinde ne olduğunu öğrendiniz, peki ama kara delik içerisine yolculuk yapıldığında ne olacağını biliyor musunuz?;
