Eski dönem eserlerinde karşılaştığımız dönen taş şeklinde görülen denge sütununun amacı herkesi şaşırtıyor. Dönen sütunlar eski mimari yapıların ne kadar özenli ve düşünceli tasarlandığını gösterir nitelikte.
Denge Sütununun Amacı
Ülkemizde bazı cami, konak ve medreselerde rastlanılan elle çevirilince dönen denge sütununun amacı depremin binaya verdiği hasarı görmek.
Dönen taş denge sütunun dönmemesi durumu, yapının statik formunun ideal değerleri dışına çıktığına ve yapının görülen veya görülemeyen bir hasar aldığına işaret eder. Kısaca sütun dönmüyorsa yapının temel unsurları hasar görmüştür.
Birçok fay hattı üzerinde bulunan Türkiye’de, depremin yaptığı etkileri görmek amacıyla tasarlanan bu sütun günümüz mimari yapıları ile kıyaslanamıyor bile…
Öyle ki, 800 yıl önce yapılan bu yapılar, insan canının neredeyse hiçe sayıldığı, en ucuz malzemenin kullanıldığı, betonun ve demirin en kalitesiz halinin kullanıldığı son 100 yıldaki yapılardan çok daha ince düşünülmüş ve önem gösterilmiş durumda.
Denge Sütununun Kullanıldığı Bazı Yerler
Sosyal medya üzerinde dönen taş sütunun kullanıldığı bazı yerler olarak aşağıdaki konumlar belirtilmiştir.
- Kayseri Develi Ulu Camii,
- Amasya Beyazıt Camii,
- Sivas Divriği Ulucamii (depremden hasar almış durumda ve dönmüyor),
- Manisa Muradiye Camii,
- Kırşehir Cacabey Medresesi (depremden hasar almış durumda ve dönmüyor),
- Tokat Niksar Belediye Hizmet Binası,
- Diyarbakır Ulu Camii,
- Bursa Yeşil Camii,
- Edremit Eğilmez Camii,
- Bergama Ulu Camii,
- Bolu yıldırım Beyazıt Camii,
Yukarıdaki eserlerin üzerine sizin de ekleyeceğiniz yapılar varsa yorum kısmında belirtmeyi unutmayın…