Bir ülkenin Devlet Başkanı tarafından başka ülkenin devlet başkanına hitaben yazılmış bir itimatname (güven mektubu) diplomatik temsilci tarafından sunulmaktadır. Sunulan güven mektubunun amacı nedir? Bazı itimatname örnekleri yazımızda.
Devletler birbirleriyle münasebetlerini temsilcileri aracılığıyla gerçekleştirirler. Eski çağlarda bile o devrin medeniyetleri arasında bir dereceye kadar diplomatik ilişkiler mevcuttu. Ancak o dönemlerde devletler arası ilişkiler şimdiki kadar gelişmiş olmadığı için temsil kurumuna ihtiyaç duyulmamıştı.
Ortaçağ’da devletler sadece mühim meselelerin görüşülmesi ya da herhangi bir merasimde tescil edilmek üzere elçi gönderiyorlardı. Diplomatik ilişkilerin en eski dönemlerinde bile gönderilen elçilerin veya sözcülerinin devletçe kabul tarzları bazı kaideler doğrultusunda gerçekleşmekteydi. Bu bakımdan diplomasi münasebetlerini düzenleyen kanunların devletler hukukunun en eski kurallarından olduğu söylenmektedir. Bu kurallar günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.
Güven Mektubu Nedir?
Asıl amacı, devlet temsilcilerinden birine diplomatik akreditasyon vermektir. Basit bir ifadeyle birini iki ülke arasındaki resmi büyükelçi yapmak anlamına gelebilir. Mektubun içeriğinin, ancak kabul eden devlet itimat teklifini kabul ettiğinde etkili olacağına dikkat etmek önemlidir.
Büyükelçinin niteliklerini tamamlayıcı terimlerle açıklayan ve kabul eden devlet başkanına hitaben yapılır. Güven mektupları sunulduktan sonra, diplomat resmi olarak hareket eder ve kabul eden devlet, büyükelçinin, hükümeti adına söyleyebileceği şeylere güven duyar.
Güven mektubu, genellikle bir devlet başkanı tarafından diğerine gönderilen ve mektubu alan devlet başkanının ülkesindeki büyükelçisi olması için adı geçen bir kişiye resmi olarak diplomatik akreditasyon veren resmi bir mektuptur.
Geri çağırma mektubu ise tam tersidir, bir devlet başkanından başka bir devlet başkanına, bir diplomatik protesto aracı olarak veya diplomatın başka bir yere atandığı ve başka bir elçi tarafından değiştirildiği yazılmış bir mektuptur.
Parlamenter demokrasilerde, devlet başkanları veya temsilcileri, eyaletlerinin hükümetinin tavsiyesine dayanarak güven mektuplarını kabul eder veya reddeder. Gerçekte, ancak, her iki devlet de resmi törenden önce konuyu gayri resmi olarak görüşme yaptıklarından, bunlar neredeyse değişmez bir şekilde kabul edilmektedir.
Güven Mektubu Nasıl Takdim Edilir?
Güven mektupları, yeni atanan bir büyükelçi tarafından Dışişleri Bakanı huzurunda Cumhurbaşkanına sunulan yabancı bir devlet başkanından gelen iki belgedir.
Birincisi önceki büyükelçiyi anımsatırken, ikincisi yeni büyükelçiyi hükümeti veya devlet başkanı adına konuşma yetkisine sahip bir diplomat olarak tanıtır. Bu mektup iki ülke arasında var olan iyi ilişkileri doğrular.
Güven Mektubu (İtimatname Örneği)
Dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’ye yazılan güven mektubu aşağıdadır;
“Aziz ve değerli dost, Türkiye Cumhuriyeti ile Mısır Arap Cumhuriyeti arasında esasen mevcut dostluk bağlarını muhafaza etmek ve daha da güçlendirmek arzusuyla Büyükelçi Ahmet Yıldız’ı Ekselansları katına Olağanüstü ve Tem Yetkili Büyükelçi olarak atamaya karar verdim.
Kendisini farklı kılan değer ve nitelikler ile bugüne kadar gösterdiği yetenek ve dirayet, adı geçenin bu yüksek görevi Ekselanslarının da güvenini kazanacak şekilde yerine getirmek için üstün gayret göstereceği hususunda bana tam güven vermektedir.
Bu inançla, kendisine hüsnü kabul göstermenizi, ayrıca gerek kendi adıma, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti adına size ileteceği bütün hususları muteber addetmenizi, bilhassa, Ekselanslarının mutlulukları ile Mısır halkının refahı için beslediğim samimi ve dostane duygu ve dileklerimi ifade etmek amacıyla dile getireceklerinin tümüne itimat etmenizi Ekselanslarının istirham ederim.” (Çeviri ve Resim kaynak : Ali Kemal Akan | 21.06.2019 (aa.com.tr))
Kaynak : Güven Mektubu – Letter of credence (wikipedia.org),