Akışkan Debi Ölçüm Cihazları

akışkan debi ölçüm cihazları

Debimetre(akışkan debi ölçüm cihazları), sıvı yada gazların doğrusal veya doğrusal olmayan hacimsel olarak akış hızını ölçmek için kullanılan bir araçtır.

Bina sistemlerinde, mekanik tesisat sistemlerinde, laboratuvar tesislerinde, debi ölçümü önemli bir yer tutmakta olup sistemlerin performansına yönelik raporlama yapılabilmektedir. Debi metre ile ölçüm yöntemleri son yüzyılda inanılmaz değişim göstermiştir.

Sıvı veya gaz akışkanların bir kanal veya boru içerisinde akması durumundaki hızları ve debilerinin ölçülmesi sistemin işleyişi ve teknik verilerin alınması adına önemli bir aşamadır.

Günlük hayatımızda rastlayabileceğimiz bu debi ve akış ölçüm cihazları, çoğunlukla iklimlendirme, havalandırma, su, doğalgaz, benzin, lpg gibi sektörlerde başlıca tercih sebebidir. Aşağıda bazı debi ölçüm cihazları verilmiş olup uygulama alanları listelenmiştir.

Akış ve Debi Ölçüm Cihazları

Pitot Tüpü

Bir boru içinde akış yönüne zıt çevrilmiş bir borudan ibarettir. Borunun merkezinde oluşan basınç, borunun duvarları üzerinde oluşan basınçtan yüksektir. Sahip olduğu iki basıncın karşılaştırılması prensibine göre çalışır.

Pitot Tüpü Prensip Şeması – Uçak Kanatı Üzerinde Kullanılan Pitot Tüpü Örneği

Ventürimetre

Kesiti ortaya doğru daralan, uç kısımları açık, ince bir tüpe benzeyen ölçüm aletidir. Tüpüm dar kısmında akışkan hızlı ile, geniş kısmında yavaşlar ve bu iki kısım arasında basınç farkı meydana gelir. Manometre yardımı ile ölçülen basınç değerleri ile denklemler kullanılarak debi hesaplanır.

Ventürimetre Prensip Şeması – Boru Hattı Üzerinde Kullanılan Ventürimetre Örneği

Orifismetre

Orifismetre de ventürimetreye benzer prensipte çalışır. Ventürimetre pahalı olması ve çok yer kaplaması nedeni ile orifismetre tercih edilmektedir.

Orifismetre Prensip Şeması – Boru Hattı Üzerinde Kullanılan Orifismetre Örneği

Rotametre

Çok değişken şekillere sahip rotametreler, konik şekilli bir tüp içerisinde yukarı ve aşağı doğru hareket eden şamandıradan ibarettir. Akışkanın yarattığı basınç ile şamandıra hareket eder ve debi ölçümü yapılır.

Rotametre Prensip Şeması – Su Yumuşatma Sisteminde Kullanılan Rotametre Örneği

Debi Ölçüm Cihazlarında Kullanılan Bazı Birimler :

  • litre/saniye (l/sn)
  • litre/dakika (l/dk)
  • litre/saat (l/sa)
  • metreküp/saniye (m³/sn)
  • metreküp/dakika (m³/dk)
  • metreküp/saat (m³/sa)
  • kg/saniye (kg/sn)
  • kg/dakika (kg/dk)
  • kg/saat (kg/sa)

Kaynak : Vikipedia, Prof. Dr. Bilsen Beşergil

Mobil sürümden çık